ΘΕΡΜΗΣ ΔΡΩΜΕΝΑ 2001
ΚΥΡΙΑΚΗ 21/08/2011
ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗ ΓΙΑΝΝΗ ΧΑΤΖΗ
ΠΛΑΤΕΙΑ ΠΑΡΑΜΑΝΑ
ΘΕΡΜΗ
Καραγκιόζης ένας φίλος από τα παλιά
Ένας φίλος από τα παλιά, πάντα πολύτιμος και πάντα επίκαιρος είναι ο Καραγκιόζης. Η αισιόδοξη ματιά του και το χαμόγελο του, παρηγοριά και αιώνιο πιστεύω στον άνθρωπο και τα πεπρωμένα του. Από τα βάθη των αιώνων η θωριά και ο λόγος του. Το βεβαιώνει ο Πλάτων ότι στα Ελευσίνια Μυστήρια υπήρχε θέατρο σκιών. Η κριτική φωνή του ίδιου του Καραγκιόζη απαντάται στο αρχαίο μιμικό θέατρο, στου Αριστοφάνη τους ήρωες, στους μίμους του βυζαντινού ιππόδρομου και στα ποιήματα του Πτωχοπρόδρομου. Το πολύχρονο και πολύτροπο χιούμορ του, μπορεί κανείς να το ανιχνεύσει στα στιχάκια του λαϊκού βάρδου κι αγωνιστή της επανάστασης του 1821 Τσομπανάκου και στα οράματα του Μακρυγιάννη.
Όμως ο ξυπόλητος ήρωας μας δεν μας είναι πολύτιμος μόνο γιατί οι ρίζες του θεάματος, που απλόχερα μας χαρίζει, χάνονται στα χρόνια της αρχαίας Ελλάδας. Πολύτιμα μας είναι το "φτωχό το σεντονάκι, η λάμπα η τρελή", γιατί στη νεώτερη Ελλάδα μπόρεσαν να χωρέσουν τα ντέρτια, τους πόθους, τα όνειρα και τα πάθια της Ρωμιοσύνης.
Πήρε το ελληνικό λαϊκό θέατρο σκιών της μάνας το νανούρισμα, της γιαγιάς το παραμύθι, του παππού το δημοτικό τραγούδι, των νιων το στριφογύρισμα στα χοροστάσια των πανηγυριών, της εκκλησίας τις αγιογραφίες, τα καρναβάλια, τα κάλαντα, των ηρώων τα κατορθώματα και των μαρτύρων της πατρίδας τη θυσία, και τα έκανε γέλιο, τα έκανε δάκρυ, τα έκανε τέχνη και θεατρικό λόγο.
Μόλις ανάψουν — άγια η ώρα — τα φώτα του μπερντέ, ένας κόσμος ποίησης και φαντασίας, ένας κόσμος ονείρου ξεδιπλώνεται στα μάτια μας. Από τη μια μεριά η παράγκα, από την άλλη το Σεράι και στη μέση ο δρόμος, η πλατεία, όπου γυρνούν ο Καραγκιόζης κι η τρελοπαρέα του των σκιών. Ανθρωποι απλοί, όπως εσείς κι εγώ. Η γειτονιά τους θα μπορούσε να είναι η δική μας γειτονιά.
Ναι! Το ελληνικό λαϊκό θέατρο σκιών είναι μια μίμηση της ζωής μας, σπουδαία και τέλεια, που πάντα χαρίζει την κάθαρση στα τόσα μας παθήματα.
Γενιές Ελλήνων μεγαλώσανε με τον Καραγκιόζη, ψυχαγωγηθήκανε με τα καμώματα του και παίξανε μ' αυτόν. Εγώ, εσείς κι οι δάσκαλοι σας, ο μπαμπάς, η μαμά σας, ο παππούς κι ο παππούς του παππού σας και πάει λέγοντας.
Όλοι μας σε κάτι νυχτιές με φεγγαράδα γελάσαμε με το κάζο του Βεζύρη και κλάψαμε με το μαρτύριο του Κατσαντώνη και του Θανάση Διάκου τη θυσία. Καμαρώσαμε τον Καραγκιόζη στο χάνι της Γραβιάς με τα παλικάρια του Οδυσσέα Ανδρούτσου και μακεδονομάχο στο νταϊφά του Παύλου Μελά. "Πράγματα και θάματα" δηλαδή που μπλέξανε το Μεγαλέξανδρο με τον *, Κολοκοτρώνη, τα πέλαγα μας με των κλεφτών τα λημέρια, τους ανθρώπους με τα ξωτικά και τις νεράιδες, τις φωτιές του Αϊ-Γιάννη με του Νιόνιου την καντάδα, του Μπάρμπα Γιώργου το σινιάρισμα με του Μορφονιού τα κοκορέματα. Το χτες με το σήμερα και το αύριο, το όνειρο με τον ξύπνιο, του γιασεμιού και του νυχτολούλουδου την ευωδιά με του αγιοκλήματος την ανάσα.
Όλα σε νυχτιές "γεμάτες θάματα, σπαρμένες μάγια", όπως θα έλεγε κι ο ποιητής. Αυτός είναι ο Καραγκιόζης, ο δικός μας άνθρωπος!
Η διαχρονική αξία του Καραγκιόζη για τον Ελληνισμό
Το ελληνικό λαϊκό θέατρο σκιών, ο γνωστός μας Καραγκιόζης, είναι μια τέχνη παραδοσιακή, ανάμεσα σε χρόνια, τόπους και πεπρωμένα. Συνέχεια της ελληνικής θεατρικής έκφρασης και ψυχής στους αιώνες, έσμιξε με την παράδοση και το παραμύθι, νανουρίστηκε με το δημοτικό μας τραγούδι, ανδρώθηκε με τα ήθη και τα έθιμα μας και "σινιαρίστηκε" από τη λαϊκή μας ζωγραφική.
Ο θεατρικός του μικρόκοσμος γαλούχησε, δίδαξε και ψυχαγώγησε γενιές και γενιές Ελλήνων, προβάλλοντας στο μαγικό του πανάκι την ψυχή και τα πάθια της Ρωμιοσύνης.
Ο ίδιος ο Καραγκιόζης, με μπογαλάκι τη χιουμοριστική του αντίληψη και τη σκωπτική του διάθεση, θα ξεκινήσει το μακρύ του ταξίδι με το κατευόδιο των αρχαίων μίμων, για να σμίξει το θυμόσοφο πνεύμα του με τους Αριστοφανικούς Δικαιόπολη, Καρίωνα, Ξανθιά. Θα γνωρίσει στον Ιππόδρομο της Κωνσταντινούπολης τον Καράμαλο και θα μοιραστεί μια μπουκιά ψωμί με τον Πτωχοπρόδρομο, για να γίνουν — παρέα πια — εκφραστές των "μύριων όσων" συναισθημάτων του λαού μας, αναπτύσσοντας μια κοινωνική κριτική και μια αυτοκριτική διάθεση που "κόκαλα δεν είχε και κόκαλα τσάκιζε". Με τις ρίμες του Τσομπανάκου στο στόμα και τον ταμπουρά και τα οράματα του Μακρυγιάννη στην καρδιά, θα βρεθεί με το Διάκο στην Αλαμάνα, τον Κολοκοτρώνη στην Τριπολιτσά, στη Μακεδονία του Παύλου Μελά και στης Αλβανίας τα χιόνια.
Φορέας βαριάς πολιτιστικής κληρονομιάς ο Καραγκιόζης, αγωνιώδης υπαρξιακή φωνή, μας απευθύνει μια πανανθρώπινη έκκληση διαμαρτυρίας και την αιώνια του πίστη στον άνθρωπο και τα πεπρωμένα του.
Με το τραγικό του χιούμορ, πήρε τα όνειρα και τα μεράκια μας και τα έκανε γέλιο, τα έκανε δάκρυ, τα έκανε τέχνη. Μια τέχνη από το λαό, για το λαό. Αυτός είναι ο Καραγκιόζης και γι' αυτό μας είναι πολύτιμος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΤΖΗΣ
Ο θεατρικός του μικρόκοσμος γαλούχησε, δίδαξε και ψυχαγώγησε γενιές και γενιές Ελλήνων, προβάλλοντας στο μαγικό του πανάκι την ψυχή και τα πάθια της Ρωμιοσύνης.
Ο ίδιος ο Καραγκιόζης, με μπογαλάκι τη χιουμοριστική του αντίληψη και τη σκωπτική του διάθεση, θα ξεκινήσει το μακρύ του ταξίδι με το κατευόδιο των αρχαίων μίμων, για να σμίξει το θυμόσοφο πνεύμα του με τους Αριστοφανικούς Δικαιόπολη, Καρίωνα, Ξανθιά. Θα γνωρίσει στον Ιππόδρομο της Κωνσταντινούπολης τον Καράμαλο και θα μοιραστεί μια μπουκιά ψωμί με τον Πτωχοπρόδρομο, για να γίνουν — παρέα πια — εκφραστές των "μύριων όσων" συναισθημάτων του λαού μας, αναπτύσσοντας μια κοινωνική κριτική και μια αυτοκριτική διάθεση που "κόκαλα δεν είχε και κόκαλα τσάκιζε". Με τις ρίμες του Τσομπανάκου στο στόμα και τον ταμπουρά και τα οράματα του Μακρυγιάννη στην καρδιά, θα βρεθεί με το Διάκο στην Αλαμάνα, τον Κολοκοτρώνη στην Τριπολιτσά, στη Μακεδονία του Παύλου Μελά και στης Αλβανίας τα χιόνια.
Φορέας βαριάς πολιτιστικής κληρονομιάς ο Καραγκιόζης, αγωνιώδης υπαρξιακή φωνή, μας απευθύνει μια πανανθρώπινη έκκληση διαμαρτυρίας και την αιώνια του πίστη στον άνθρωπο και τα πεπρωμένα του.
Με το τραγικό του χιούμορ, πήρε τα όνειρα και τα μεράκια μας και τα έκανε γέλιο, τα έκανε δάκρυ, τα έκανε τέχνη. Μια τέχνη από το λαό, για το λαό. Αυτός είναι ο Καραγκιόζης και γι' αυτό μας είναι πολύτιμος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΤΖΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου